Black Friday (Црниот петок) е неформално име за петокот по Денот на благодарноста во Соединетите држави, кој се слави на четвртиот четврток во ноември. Денот по Денот на благодарноста се смета за почеток на сезоната на божиќен шопинг во САД од 1952 година. Терминот “Black Friday” – „Црн петок“стана широко користен дури во последните децении, при што глобалните трговци ги прифатија терминот и датумот за да ги пласираат своите производи за време на сезонските попусти.

Многу продавници нудат многу попусти на Black Friday и се отвораат многу рано, на пример на полноќ, или дури може да ја започнат својата продажба на Денот на благодарноста. Black Friday не е официјален празник, но Калифорнија и некои други држави го одбележуваат „Денот по Денот на благодарноста“ како празник за вработените во државната влада. Понекогаш се обележува наместо друг федерален празник, како што е Денот на Колумбо. Многу вработени вон продажбата на мало и вработени во училишта ги имаат како неработни и Денот на благодарноста и петокот. Заедно викендот, ова го прави викендот за Black Friday четиридневен продолжен викенд. За дополнителните слободни денови се очекува дека ќе го зголемат бројот на потенцијални купувачи.

Black Friday традиционално е најпрометниот ден за шопинг во годината во САД од 2005 година. Слични приказни повторно се појавуваат од година во година во ова време, прикажувајќи хистерија и недостаток на залихи на одредени производи. Ова создава позитивна потрошувачка атмосфера.

Во 2014 година, обемот на трошење на Black Friday падна за прв пат по рецесијата во 2008 година. За време на четиридневниот црн петок викенд беа потрошени 50,9 милијарди долари, што е за 11% помалку од претходната година. Сепак, економијата на САД не беше во рецесија. Божиќниот шопинг е наведен како фактор во намалувањето на важноста на Black Friday, бидејќи многу трговци сега ги шират своите промоции во текот на целиот месец ноември и декември, наместо да ги концентрираат на еден ден за шопинг или шопинг викенд.

Најраните докази за изразот Black Friday потекнуваа од Филаделфија, каде што полицијата ја користеше за да го опише густиот сообраќај за пешаци и возила што ќе се случи на денот по Денот на благодарноста. Оваа употреба датира од најмалку 1961 година. Бидејќи фразата стана пошироко распространета, популарно објаснување e дека овој ден претставува точка во годината кога трговците на мало почнуваат да остваруваат профит, со што ќе преминат од „во црвено“ во „во црна “.

Долги години, беше вообичаено малопродажниците да се отвораат во 6:00 часот наутро на Black Friday, но кон крајот на 2000-тите многумина почнаа да отвораат во 5:00 или во 4:00 часот. Ова беше доведено во нова крајност во 2011 година, кога неколку трговци на мало (вклучително Target, Kohl, Macy’s, Best Buy и Bealls) се отворија за прв пат на полноќ. Во 2012 година, Walmart и уште неколку трговци на мало објавија дека ќе ги отворат поголем дел од своите продавници во 20:00 часот на Денот на благодарноста, предизвикувајќи протести помеѓу некои работници. Во 2014 година, продавниците како што се JCPenney, Best Buy и Radio Shack се отворија во 17:00 часот на Денот на благодарноста додека продавниците како Таргет, Волмарт, Белк и Сирс се отворија во 18:00 часот на Денот на благодарноста. Три држави – Род Ајленд, Мејн и Масачусетс – забрануваат отворање на големи супермаркети, големи продавници за кутии и стоковни куќи на Денот на благодарноста.

Има голем број на извештаи за насилство што се случило меѓу купувачите на Black Friday. Од 2006 година, има пријавено 12 смртни случаи и 117 повредени низ САД. Вообичаено е потенцијалните купувачи да кампуваат за време на празникот на Денот на благодарноста во обид да обезбедат место во редот и со тоа поголема шанса да ги набават посакуваните артикли. Ова претставува значителен ризик за безбедноста, блокирајќи го пристапот во итни случаи, предизвикувајќи барем еден град да ја забрани практиката. Еколозите наведуваат уште еден неповолен фактор: зделките за попусти ги охрабруваат луѓето да купуваат работи што не им се потребни, а оваа хиперпродукција допридонесува во климатските промени.

Во последно време вообичаено е Black Friday да трае во текот на целата недела при што се нарекува Black Friday Week или Black Week, а често имаме случај каде што трговците имаат попуст во текот на цел ноември – Black November.